Dolegliwości ze strony jamy ustnej często są lekceważone. Jedyne, co na motywuje do wizyty u stomatologa to ból zęba, który staje się nie do zniesienia. Gdy organizm wysyła niepokojące sygnały, nie warto czekać do ostatniej chwili. Stan jamy ustnej i gardła ma wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Na jakie objawy trzeba zwrócić uwagę, żeby nie przeoczyć choroby we wczesnym stadium rozwoju?
Błona śluzowa jamy ustnej – jak dochodzi do stanu zapalnego?
Błona śluzowa jamy ustnej pełni funkcje ochronne oraz regenerujące, ale także smakowe. Pod wpływem czynnika drażniącego może dochodzić do powstawania stanu zapalnego, który jest reakcją organizmu na potencjalnie groźny bodziec. Znaczną część schorzeń jamy ustnej stanowią zapalenia o różnorodnych przyczynach. Stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej najczęściej są powodowane przez czynnik działający lokalnie, tzn. jedynie w obrębie jamy ustnej, jak i dotyczący całego organizmu. Istnieje także wiele czynników środowiskowych, które drażnią śluzówkę. Mogą powodować one większą możliwość przedostania się drobnoustrojów chorobotwórczych.
Jakie schorzenia mogą świadczyć o problemie jamy ustnej?
Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i dziąseł to jedna z częstszych postaci zakażenia wirusem opryszczki pospolitej – herpes simplex virus. Objawia się swędzeniem i bólem w okolicach ust lub nosa. Następnie skóra w miejscu zakażenia czerwienieje, pojawiają się charakterystyczne nadżerki, które z czasem puchną od osocza pełnego nowych wirusów. Infekcja trwa kilkanaście dni, po czym sama ustępuje — wirus czeka uśpiony na kolejną sprzyjająca mu sytuację.
Najczęściej osoby o obniżonej odporności oraz braku odpowiednich minerałów. Należy dodatkowo suplementować witaminy z grupy B, cynk oraz witaminę C. Zaleca się ograniczenie czynników stresowych, ponieważ przyczynia się on do powstawania opryszczki.
Pleśniawki w jamie ustnej
Kandydoza, czyli pleśniawki jamy ustnej — jest najczęstszym zakażeniem grzybiczym powodowanym przez drożdże. Ma ona wygląd kremowych, żółtobiałych lub czerwonych plam, które występują na wilgotnych powierzchniach w jamie ustnej. Pleśniawki występują najczęściej u osób używających protez zębowych, u noworodków, u osób osłabionych chorobą oraz osób, których układ odpornościowy nie działa prawidłowo.
Nieprzyjemny zapach z ust
Nieprzyjemny zapach z ust to jeden z tych problemów zdrowotnych, którego bardzo często nie jesteśmy świadomi. Halitoza, bo tak nazywa się tę przypadłość, potrafi bardzo uprzykrzyć życie społeczne. Brzydki zapach z ust powodują lotne związki siarki. Produkowane są przez bakterie beztlenowe, które najczęściej dostają się do jamy ustnej wraz z pokarmem. Wilgotna jama ustna to w końcu doskonałe środowisko dla ich dalszego rozmnażania. Nieświeży oddech powstaje także z innych przyczyn. Jedną z nich są choroby zębów i przyzębia. Osoby z kamieniem nazębnym również mogą mieć objawy halitozy, ponieważ powstaje z namnażania się bakterii, o których już wspominaliśmy. Podobnie próchnica, tworząca ubytki w uzębieniu. Z drugiej strony, w przypadku głodówek czy niedożywienia stwierdza się tzw. „oddech głodu”, który również nie należy do najprzyjemniejszych. Jest to efekt rozkładu białek, wydychany przez płuca. Jeśli jesteśmy jednak pewni, iż to nie dieta ani przypadłości stomatologiczne, to przyczyna może tkwić w infekcjach gardła, zatok lub np. migdałków (np. angina).
Kserostomia – najczęstsze przyczyny
Suchość w ustach, zwana również kserostomią, to przykre wrażenie braku śliny i zmniejszenia wilgotności w jamie ustnej. Objawia się pękaniem i spierzchnięciem warg, suchością w jamie ustnej, zaburzeniach odczuwania smaku lub pieczeniem języka. Uczucie suchości w ustach wiąże się najczęściej ze zmniejszeniem wydzielania śliny, które może mieć miejsce w licznych patologiach ślinianek lub chorobach ogólnoustrojowych. Często u źródła tego problemu leży niehigieniczny tryb życia, stres lub skłonność do używek. To również jeden z objawów w diagnostyce odwodnienia.
Afty – owrzodzenia jamy ustnej
Afty to niewielkie, owrzodzenia w jamie ustnej położne na śluzówkach jamy ustnej lub na języku. Przyczyna tej choroby jamy ustnej nie jest znana – podejrzewa się, że za ich powstawanie mogą być odpowiedzialne czynniki alergiczne, immunologiczne, nieprawidłowa higiena jamy ustnej, nieprawidłowe nawyki żywieniowe, stres, niedobory witamin i minerałów, urazy śluzówek.
Choroby gardła – leczenie stanu zapalnego
Leczenie stanu zapalnego błony śluzowej warto skonsultować z lekarzem. Sposoby na infekcje jamy ustnej w tym przypadku ograniczają się więc do środków doraźnych. Szczególnie zaleca się odpowiednią suplementację witamin i minerałów stymulujących odporność, a także spożywanie większej ilości warzyw i owoców. Warto dbać o higienę jamy ustnej i szczotkować jeżyk oraz płukać jamę ustną ziołowymi preparatami.
Marzena Dominiak, Jaz Zapała, Tomasz Gedrange „Podstawy chirurgii stomatologicznej”.
