Żelazo to jeden z najważniejszych składników mineralnych, które powinniśmy dostarczać naszemu organizmowi. Zarówno nadmiar, jak i niedobór tego pierwiastka może się wiązać z nieprzyjemnymi konsekwencjami dla zdrowia. Odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i odpornościowego. Niedobór żelaza objawia się w postaci osłabienia, problemów z koncentracją, może prowadzić też do anemii. 

Żelazo- jakie ma zastosowanie?

Żelazo jest jednym z tych składników, bez których nasz organizm nie mógłby prawidłowo funkcjonować. Ten pierwiastek nie może być jednak wyprodukowany przez ciało i dlatego musi być przyjmowany wraz z pożywieniem. Znacząco wpływa na prawidłowy transport tlenu do komórek oraz dwutlenku węgla z tkanek do płuc. To pierwiastek, którego właściwości wpływają na przemiany metaboliczne. Jego niedobór bardzo szybko wywołuje negatywne skutki związane z niedokrwistością, czyli anemią. Należy pamiętać o tym, że ilość żelaza w organizmie wpływa na poziom czerwonych ciałek krwi, prawidłową pracę serca, sprawność mięśni, odporność, a także zrównoważoną gospodarkę hormonalną. Co więcej, wspomaga pracę układu nerwowego, utrzymuje odpowiednie funkcje fizyczne i intelektualne. Metabolizm również zależny jest od żelaza. Jest to więc element diety o decydującym znaczeniu dla naszego życia.

Żelazo – jakie są objawy niedoboru?

Do zmniejszenia zawartości żelaza w organizmie dochodzi w wyniku obfitych krwawień, a także z zaburzeniami wchłaniania tego pierwiastka. Głównym skutkiem niedoboru żelaza w organizmie jest anemia, czyli niedokrwistość. Stopień zaburzeń zależy od stopnia niedoborów. Nie mamy wpływu na metabolizm żelaza, który jest związany z genetyką, ale mamy wpływ na samą ilość przyjmowanego przez nas żelaza – stosując zdrową, urozmaiconą dietę. Typowymi symptomami niedoboru pierwiastka są też zawroty głowy, częste męczenie się podczas wysiłku, problemy z koncentracją. Przyspieszenie pracy serca i oddechu, skłonność do siniaków, krwawienia z nosa również kojarzone są z barkiem żelaza. Przy mniejszej poziomie w organizmie zaczynają też problemy ze skórą oraz pogarsza się kondycja skóry, włosów i paznokci.
Nasilenie dolegliwości zależy od wieku, stanu zdrowia oraz czasu trwania niedoboru. Konsekwencją długotrwałego niedoboru żelaza jest groźna dla zdrowia i życia anemia. Jeśli zaobserwujemy u siebie podobne dolegliwości, warto zrobić badania krwi. Warto na co dzień zdrowo się odżywiać, unikać przetworzonej żywności i pamiętać o regularnych badaniach.

niedobór żelaza
Fot.: Unsplash

Zapotrzebowanie na żelazo

Zapotrzebowanie na żelazo różni się w zależności od płci, wieku oraz stanu fizjologicznego organizmu. Wraz ze wzrostem organizmu, rośnie zapotrzebowanie na żelazo, zwłaszcza w okresie dojrzewania: u dziewcząt wynika to z pojawienia się miesiączki, u chłopców z powodu zwiększenia stężenia hemoglobiny. Miesiączka powoduje utratę żelaza w ilości około 2 mg dziennie. Dostarczanie większej dawki żelaza jest szczególnie istotne w okresie ciąży. U osoby dorosłej około 1 mg żelaza jest tracony każdego dnia przez złuszczanie komórek z powierzchni skóry i błon śluzowych. Pomimo zapasów żelaza w organizmie, konieczne jest stałe dostarczanie pierwiastka wraz z dietą. Aby zastąpić żelazo tracone wraz z kałem, moczem i przez skórę.

Produkty bogate w żelazo

Najczęstszą konsekwencją niedoboru żelaza jest niedokrwistość. W takich przypadkach wymaga leczenia przyczynowego oraz zastosowania suplementacji. Leczenie takie uzupełnia się też odpowiednią dietą uwzględniającą produkty bogate w ten pierwiastek. W codziennym jadłospisie warto uwzględnić wiedzieć produkty bogate w witaminę C, ponieważ poprawiają wchłanianie żelaza. Dobrym źródłem tej witaminy jest pietruszka, czarna porzeczka, papryka, pomidory i cytrusy. dy zastanawiamy się nad dietą bogatą w żelazo, myślimy schematycznie. Brak żelaza, kojarzy się od razu z włączeniem do diety wątróbki. To prawdziwe źródło żelaza — przykładowo w 100 g wątróbki znajdziemy około 10 mg żelaza, czyli porcję z nawiązką zaspokajająca dzienne zapotrzebowanie dorosłego mężczyzny (8 mg) i ponad połowę dziennego zapotrzebowania kobiet (18 mg). Z wątróbką nie należy jednak przesadzać. Zawiera ona również dużą ilość cholesterolu oraz szkodliwych związków pochodzących z pasz.

Produkty bogate w żelazo – z czym łączyć?

Istnieje cała paleta związków, które upośledzają wchłanianie żelaza, w tym produkty wysokotłuszczowe i wysokobiałkowe, a także pierwiastki: fosfor, magnez, cynk i wapń. Stąd też warto łączyć w posiłkach produkty bogate w żelazo ze źródłami witaminy C, np.: buraki z sokiem z cytryny, płatki pełnoziarniste z truskawkami, malinami czy borówkami, zielone warzywa z papryką. Komponując posiłki, trzeba naprawdę uważnie dobierać połączenia, bo tylko wtedy uzupełnianie niedoborów żelaza – i u wegetarian, i u mięsożerców – będzie skuteczne.

 

 

Kuras M., Zielińska-Pisklak M., Perz K., Szeleszczuk Ł., Żelazo i cynk – główne mikroelementy niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, Farmakoterapia, 5/2015.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here