Odwodnienie organizmu to duży problem, który nie spotyka jedynie dzieci lub osoby starsze. Dotyczy dużej grupy ludzi, może spotkać każdego z nas. Jego objawem jest uczucie suchości w ustach, utrata elastyczności skóry, bóle głowy i spadek ciśnienia krwi.
Dlaczego nawadnianie organizmu jest takie ważne?
Woda to życie. Banał, ale właściwe nawodnienie organizmu zapewnia jego prawidłowe funkcjonowanie. Najbardziej oczywistą przyczyną odwodnienia jest przyjmowanie zbyt małej ilości wody. Do odwodnienia może bardzo łatwo dojść nie tylko w upalne dni. Zimowe miesiące również nie sprzyjają odpowiedniemu nawilżeniu. Wodę tracimy podczas oddychania w wyniku straty wody podczas oddawania ciepła razem z parą wodną. Tak naprawdę bez względu na porę roku czy temperaturę otoczenia odwodnienie może wystąpić. Najczęściej piejmy wodę, dopiero gdy czujemy pragnienie, czyli zbyt późno. Wyraźna potrzeba wypicia czegoś oznacza bowiem, że zdążyło już dojść do lekkiego odwodnienia.
Przyczyny odwodnienia
Przyczyną odwodnienia może być zarówno niedostateczny wypijanie wody, jak i jej nadmierna utrata. Do nadmiernej utraty płynów, a wraz z nimi elektrolitów może dojść przy różnego rodzaju infekcjach a le też biegunce, wymiotach, wysokiej gorączce, oparzeniach, niedożywieniu i zażywaniu niektórych leków. U dzieci łatwo dochodzi do odwodnienia w przebiegu nieżytu żołądkowo-jelitowego.
Objawy odwodnienia u dorosłych
Pierwszymi oznakami odwodnienia są: uczucie suchości w ustach, wzmożone pragnienie, zmniejszenie objętości wydalanego moczu oraz brak potu i śliny. Lekkie odwodnienie, rzędu 2 proc. masy ciała daje wyraźne efekty w postaci pogorszenia pamięci krótko- i długotrwałej, a także koncentracji, wydłużenia czasu reakcji i zmęczenia. Dzieje się tak, ponieważ zmniejszone niedoborem wody przepływy krwi kierowane są w pierwszej kolejności do organów i mięśni, którym najbardziej w danej chwili potrzebna jest energia.
Charakterystycznym objawem odwodnienia jest utrata elastyczności skóry, na skórze widoczne są braki nawodnienia. Złapanie fałdu skory i puszczenie go powoduje, że odkształca się on bardzo powoli. Osoba, która utraciła znaczną ilość wody, ma zapadnięte oczy, suche i popękane usta. Jeżeli poziom wody w organizmie nie zostanie uzupełniony, pojawiają się kolejne, groźniejsze objawy odwodnienia organizmu, takie jak: uczucie pragnienia, podwyższenie temperatury ciała, ból i zawroty głowy. Utrata równowagi spowodowana jest obkurczaniem się naczyń krwionośnych, które transportują mniej krwi, tym samym dostarczając mniej tlenu do mózgu.
To nie koniec. Odwodnienie może powodować spadek ciśnienia tętniczego krwi, a także wahania nastroju i rozdrażnienie, Uczucie osłabienia, brak siły i wycieńczenie. Mogą pojawić się także bolesne skurcze i drżenie mięśni w wyniku braku elektrolitów takich jak potas i sód, które biorą udział w przekazywaniu sygnałów do mózgu. O stanie naszego nawodnienia wiele mówi też mocz. Przy odpowiednim nawodnieniu, mocz powinien być przejrzysty, mieć jasnożółty kolor i być prawie bezwonny. Ciemnożółty mocz jest oznaką odwodnienia.
Objawy odwodnienia u niemowląt i dzieci
Dzieci odwadniają się znacznie szybciej dorośli, ponieważ zawartość wody w organizmie malucha (a tym samym zapotrzebowanie na nią) jest zdecydowanie większa. Najczęściej do utraty płynów u dzieci dochodzi podczas zatrucia pokarmowego — biegunki i wymiotów, zwłaszcza gdy towarzyszy im wysoka gorączka. Dlatego w momencie wystąpienia tych dolegliwości niezwykle istotne jest pilnowanie i dostarczaniu dziecku wody, aby regularnie nadrabiało braki. Charakterystyczne symptomy odwodnienia u dzieci to suche usta, blada skóra, zapadnięte policzki, zmniejszenie napięcia w skórze, wiotkie mięśnie oraz rozdrażnienie. U noworodka i niemowlaka objawy odwodnienia obejmują zapadnięcie się ciemiączka i oczu, rozdrażnienie, a także brak mokrej pieluszki przez ponad 3 godziny. W takiej sytuacji należy szybko udać się do lekarza, gdyż jest to sytuacja zagrażająca zdrowiu.
Jak nawodnić organizm?
Odwodnienie to stan nie choroba, więc leczenie polega przede wszystkim na przywróceniu prawidłowej gospodarki wodnej organizmu.
Problem w tym, że woda dla dzieci jest mało atrakcyjna. Nie ma smaku, więc trudno jej konkurować z pachnącymi gumą balonową, kolorowymi napojami w butelkach z postaciami z bajek. Na szczęście tę wadę całkiem łatwo przekuć w zaletę – skoro nie ma smaku, smak można nadać jej samodzielnie. I to taki, o jakim maluch zamarzy. Zdrową wodę smakową zrobicie, dodając do zwykłej wody cząstki owoców, warzyw i zioła. Kombinacji składników, o które można wodę wzbogacić, to świetne pole do eksperymentów w kuchni i okazja do poznawania nowych smaków. Aby zapobiegać odwodnieniu, warto zasięgnąć wiedzy, ile wody w ciągu dnia potrzebujemy. Przy ustalaniu dziennego zapotrzebowania na wodę już czternastoletnie dzieci traktowane są jak osoby dorosłe. Tu można posłużyć się dwiema zasadami. Pierwsza głosi, że kobieta powinna w ciągu dnia przyjmować dwa litry wody. Wody w szerszym rozumieniu, czyli owoce, zupy, niesłodzone soki,. Mężczyzna z kolei powinien pić dwa i pół litra.
