Męczący świąd, łuszczący się naskórek, pieczenie, zaczerwienienie i obrzęk skóry i utrudnia życie. Te uciążliwe objawy mogą być oznaką atopowego zapalenia skóry. Jest to choroba, której przyczyniają się predyspozycje genetyczne, a także nieprawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego oraz czynniki środowiskowe. Na czym polega ta choroba i jak ją pielęgnować? Jakie są przyczyny jej pojawienia się?
Atopowe zapalenie skóry – co to jest?
Atopowe zapalenie skóry, czyli potocznie AZS, jest przewlekłą chorobą skóry występującą u osób ze skłonnościami do chorób alergicznych. Nazywane bywa też czasem egzemą. Przyczyna AZS nie została dokładnie poznana, jednak specjaliści wiedzą jedynie, że ma ona podłoże genetyczne. U chorych układ immunologiczny wytwarza zbyt dużo przeciwciał skierowanych przeciwko alergenom. Jest to choroba, na którą wpływają również czynniki zewnętrzne oraz nieprawidłowo funkcjonująca bariera naskórkowa. Obecność chorób w rodzinie, a także infekcje również wpływają na rozwój choroby. AZS zaliczana jest kwalifikowana do tzw. chorób psychosomatycznych. Na jej przebieg mają wpływ czynniki stresowe.
Atopowe zapalenie skóry – objawy
Atopowe zapalenie skóry głowy występuje najczęściej u dzieci, szczególnie u niemowląt. Zaczyna się od tego, że skóra staje się sucha i zaczyna swędzieć ‒ to pierwsze objawy problemów wynikających z zaburzeń w jej budowie. Intensywne swędzenie wywołuje impulsywne i niekontrolowane drapanie, które skutkuje mechanicznym uszkodzeniem naskórka. Tak naruszona skóra jest podatna na kolejne zakażenia ‒ zarazki i alergeny mają otwarte drzwi i chętnie przez nie przechodzą, pogłębiając istniejący już stan zapalny i zwiększając uczucie swędzenia. Charakterystycznym objawem atopowego zapalenia skóry głowy są zmiany grudkowo-rumieniowe o barwie żywoczerwonej, pokryte strupami, z obecnością przeczosów oraz nadżerek. Skóra w okolicy zmian jest pogrubiała, naskórek może się łuszczyć, przypominając łojotokowe zapalenie skóry. Zmiany na skórze to nie jedyny objaw atopowego zapalenia skóry głowy. Bardzo częste jest wypadanie włosów w tej chorobie, stają się one rzadsze, osłabione, łamliwe oraz wysuszone. Najczęstsze obszary zmian to łokcie, przeguby kolan, szyja i skóra głowy.
Atopowe zapalenie skóry – leczenie
Przy nasilonych zmianach atopowych konieczna jest wizyta u dermatologa. Lekarz indywidualnie dobiera wówczas preparaty lecznicze stosowane miejscowo (np. maści przeciwzapalne steroidowe lub niesteroidowe, maści z dodatkiem antybiotyków lub substancji przeciwgrzybiczych) albo ogólnie (np. doustne leki przeciwhistaminowe, antybiotyki czy leki przeciwgrzybicze). W ciężkiej postaci AZS konieczne może być zastosowanie cyklosporyny A lub preparatów sterydowych.
Atopowe zapalenie skóry – pielęgnacja
Walka z AZS nie jest łatwa — nieprzyjemne wykwity znacznie ograniczają jakość życia. Nawet jeśli uda się zmniejszyć zmiany chorobowe, nawracają one bardzo szybko. Niestety nie ma skutecznego lekarstwa na atopowe zapalenie skóry. Terapia skupia się na łagodzeniu objawów i unikaniu czynników, które nasilają stan zapalny. Ponieważ chorobę cechuje duża różnorodność i objawów, i przyczyn, leczenie jest trudne, bardzo indywidualne i wymaga systematyczności od pacjenta. Skupia się głównie na eliminacji swędzenia m.in. przez dbanie o odpowiednie nawilżenie skóry i niedopuszczanie do jej wysuszenia. Do skóry atopowej należy podchodzić z dużą ostrożnością i systematycznością. Zwykłe kosmetyki ze sklepowej półki w przypadku tej choroby się nie sprawdzą. Co gorsza, mogą nasilać objawy. Lepiej wybrać produkty dedykowane skórze atopowej właśnie i dokładnie sprawdzić ich skład. Przede wszystkim powinny być to kosmetyki pielęgnacyjne hipoalergiczne, które nie zawierają parabenów oraz SLS. Świetnie sprawdzą się tu emolienty. Z racji, że choroba ma podłoże psychosomatyczne, konieczne jest podejście holistyczne. Należy wdrożyć leczenie nie tylko skóry, ale też zestresowanej psychiki. Warto zastosować technik relaksacyjnych jak muzykoterapia czy joga, a także odpoczynku w swoim rytmie.
Atopowe zapalenie skóry – jaka dieta?
Atopowe zapalenie skóry jest bardzo często pierwszym objawem choroby alergicznej. W leczeniu atopowego zapalenia skóry nie ma jednej uniwersalnej diety. Każdy chory powinien posiadać swój indywidualny program żywieniowy skonsultowany z lekarzem. Najczęstsze produkty, które wpływają na alergie, zawarte są w jajach, mleku, pszenicy, soi, orzeszkach ziemnych, orzechach laskowych oraz rybach. U nastolatków i dorosłych występować mogą również objawy pojawiające się w wyniku reakcji krzyżowych pomiędzy pyłkami a pokarmami. Wskazane jest unikanie wysoko przetworzonej żywności. Dlatego zbilansowana dieta bogata w owoce, warzywa i tłuszcze omega-3 będzie świetnym wyborem. W diecie warto zmniejszyć spożywanie czerwonego mięsa oraz tłustego nabiału, jak masło, smalec, śmietana, słodycze, żywność fast food, które zwiększają ryzyko wystąpienia atopowego zapalenia skóry.