Kawa to nie tylko popularny napój, który zyskał swoją sławę dziki walorom smakowym. Napój wspomaga odchudzanie, przyśpieszając przemiany metaboliczne. Sięgamy po nią też, gdy czujemy spadek energii, jest nieodłącznym elementem poranka w wielu domach. Często jednak zastanawiamy się, jaki ma wpływ na nasze zdrowie i ile możemy jej wypić. Jak bezpiecznie, a nawet z korzyścią dla naszego organizmu pić kawę?
Jak działa kawa?
Kofeina zawarta w kawie ma działanie wielokierunkowe i nadal nie do końca poznane. Kofeina jest zaliczana do środków stymulujących, ponieważ działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy. Spożywana w umiarkowanych ilościach usuwa zmęczenie, polepsza nastrój i koncentrację, zwiększa wydolność fizyczną organizmu, wyostrza uwagę, zwiększając funkcje kognitywne, np. pamięć roboczą. Ponieważ pobudza wydzielanie serotoniny, hormonu szczęścia, pozytywnie wpływa też na nastrój.
Kofeina, m.in. przeciwdziała wpływowi adenozyny. Adenozyna to produkt uboczny pracy mózgu – przyłącza się do receptorów, powodując zmęczenie, zwiększone odczuwanie bólu oraz senność. Kofeina zapobiega temu mechanizmowi poprzez blokowanie receptorów adenozyny. Może też wpływać na zwiększenie wydzielania kwasu żołądkowego, częstotliwości skurczów serca, zwiększenie ilości tlenu oraz składników odżywczych dostarczanych do mózgu i mięśni.
Kawa – jaką pić?
Na świecie dominują cztery rodzaje kawy, różniące się metodą parzenia: espresso, filtrowana, gotowana oraz kawa rozpuszczalna. Każdą metodę cechuje inna ilość użytej kawy, ilość wody, temperatura, ciśnienie i czas parzenia. I to właśnie czas parzenia ma znaczenie kluczowe. Albowiem im dłuższy kontakt ziaren kawy z wodą, tym więcej substancji w nich zawartych rozpuści się w naparze. Umiarkowane picie kawy (2 do 3 filiżanek dziennie, gdzie 3 filiżanki uznawane są już za maksymalną, bezpieczną ilość dla osób zdrowych) nie szkodzi zdrowiu i może mieć pozytywny wpływ na nasz organizm. Kawa rozpuszczalna to ekstrakt kawy naturalnej, wpływ na zdrowie obu tych rodzajów kaw będzie w zasadzie taki sam.
Kawa – jak działa na nasz mózg?
Kawa sprawia, że nasz mózg lepiej pracuje i dlatego tak chętnie ją pijemy. Dobra, świeżo palona kawa daje nam przyjemną jasność umysłu już po kilku łykach. Zmęczenie fizyczne i psychiczne znika, a my jesteśmy gotowi, aby sprostać codziennym zadaniom. Kofeina jest niezwykle szybko wchłaniana przez przewód pokarmowy, dlatego efekty jej działania odczuwamy praktycznie już po kilkunastu minutach. Kawa wpływa też na uwalnianie się adrenaliny, dzięki czemu zwiększa się nasza reaktywność i zapominamy o senności.
Kawa – przed czy po treningu?
Dla tych, którzy są wiecznie na diecie i w dodatku uwielbiają pić kawę, mamy świetną wiadomość. Kawa, za pomocą super składnika — kofeiny wspomaga odchudzanie. Proces ten polega na przyspieszaniu rozpadu tkanki tłuszczowej, co tym samym wspomaga proces jej redukcji. Jeśli chcemy pobudzić się przed treningiem, kawę warto wypić na ok. 20 minut przed planowaną aktywnością fizyczną. Pozwala to wydłużyć trening lub zwiększyć jego intensywność.
Kawa – dodatkowe właściwości prozdrowotne
Kawa zawiera także wiele innych sprzyjających właściwości. Pobudza też układ trawienia i krążenia, co ciekawe zmniejsza ryzyko cukrzycy typu II, a wszystko to przez przeciwutleniacze zawarte w kawie. Kawa zwiększa skuteczność środków przeciwbólowych, można więc wraz z kawą przyjąć ich mniejszą ilość.
To nie koniec! Kawa zmniejsza ryzyko cukrzycy. Otóż codzienne spożywanie tego napoju nie tylko nie zwiększa ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2, ale wręcz pozwala ustrzec się przed jej rozwojem. Dzięki zawartemu w składzie kawy kwasowi chlorogenowemu również osoby już cierpiące na cukrzycę mogą odczuć dobroczynny wpływ napoju – przyczynia się on m.in. do zmniejszenia poziomu glukozy we krwi.
Komu szkodzi kawa?
Pomimo prozdrowotnych właściwości kawy, niestety może czasem zaszkodzić. Niektórzy już po jednej filiżance odczuwają nieprzyjemne dolegliwości. I nie chodzi tu tylko o nadciśnieniowców, którzy powinni bardzo ostrożnie obchodzić się z kawą. Czasem zdarza się, że genetycznie jesteśmy wrażliwi na kofeinę i po jej spożyciu pojawią się niesprzyjające objawy, takie jak: ogólne źle samopoczucie, pobudzenie, uczucie lęku, a nawet ataki paniki, problemy żołądkowe jak np. biegunki. Lepiej unikać kawy również przy chorobach autoimmunologicznych. Mowa tu o reumatoidalnym zapaleniu stawów oraz zaburzeniach Hashimoto.
Wilson KM et al., Coffee consumption and prostate cancer risk and progression in the Health Professionals Follow-up Study. Journal of the National cancer institute, 2011, 103(11):876-84
